De Vijfhoek, wat en waar is dat eigenlijk
De Vijfhoek is één van de 6 buurten in de wijk ‘Oude Stad’ van Haarlem. Wanneer je aan het winkelen bent in Haarlem en door de bekende winkelstraat ‘Grote Houtstraat’ loopt, loop je voorbij aan één van de mooiste buurten van de stad. Niet doen! dit is zoo jammer!!! Je bent vlakbij! Wanneer je een zijstraatje inslaat ben je er al.
Wanneer je houdt van kleine en smalle straatjes, prachtige huizen, bijzondere winkeltjes, kroegjes en lekker eten, dan moet je Vijfhoek zeker een bezoekje brengen en dat zijstraatje inslaan.
De Vijfhoek heeft 53 straatjes. Loop vanaf het station naar het Verwulft. Dit is de kruising van de Gedempte Oude Gracht met de Grote Houtstraat. Deze twee straten vormen twee van de vijf grenslijnen van de Vijfhoek. De Vijfhoek ligt schuin rechts voor je.
De Vijfhoek, de geschiedenis
In de 14e eeuw had Haarlem meer grond nodig voor de industrie. Zo kwam er een stuk land bij, buiten de oorspronkelijke binnenstad, ter uitbreiding. Later zou dit de Vijfhoek worden. De grond was nodig voor industrie en met name voor vervuilende bedrijven. Zo kwamen er leerlooierijen, blekerijen, lakenindustrie en bierbrouwerijen. Het was dus niet bedoeld als woongebied. Maar de vele arbeiders die in deze industrie werkzaam waren gingen in dit gebied wonen. Ook de hoeren kregen een plekje in dit gedeelte van de stad aangewezen. Dubieuze handel en criminaliteit verschenen steeds meer in het straatbeeld. Het was zeker niet de leukste buurt van de stad om in te wonen, dat mag duidelijk zijn.
Rond 1700 kwamen er steeds meer woningen in de Vijfhoek. Het begon te lijken op de Vijfhoek zoals wij het nu kennen. Er kwamen in die tijd veel Belgen wonen. In die tijd heetten zij natuurlijk nog geen Belgen maar waren zuiderlingen die op de vlucht waren voor de Spaanse bezetter. Veel van deze Belgen hadden al kennis van de lakenindustrie, dus zij waren van harte welkom. De namen van de straten ‘Drapenierstraat’ en ‘Raamsingel’ herinneren nog aan deze periode.
De Vijfhoek, waarom heet de Vijfhoek Vijfhoek?
Oké oké, je bent nieuwsgierig geworden, dat begrijp ik, en nu wil je weten waar de naam vandaan komt. Kom mee, ik laat het je zien. We gaan de Vijfhoek in. We nemen de Breestraat, een zijstraatje van de Gierstraat, en lopen tot het eind van deze straat.
Wanneer je aan het eind van de Breestraat bent kom je op de plek waar de buurt haar naam aan heeft te danken, De Vijfhoek.
Hier komen op één punt, vijf straten bij elkaar. Dit zijn de Breestraat, Lange Bogaardstraat, Drapenierstraat, Wolstraat en de Lange Raamstraat.
Hier vind je Café de Vijfhoek. Een gezellige buurtkroeg waar je even kan uitrusten wanneer je even wilt bijkomen van al het geslenter door deze mooie buurt.
De Vijfhoek, de straatjes
Er zijn 53 straatje in de Vijfhoek. De één nog leuker dan de ander. Uiteraard is daar de Grote Houtstraat. Dit is dé winkelstraat van Haarlem. Je vindt er allerlei winkels van bekende ketens. Leuk om te winkelen natuurlijk, maar wanneer je de Vijfhoek wilt zien zal je een zijstraatje moeten nemen. Begin bijvoorbeeld in de Gierstraat. Deze loopt parallel aan de Grote Houtstraat. Dit is ook een winkelstraat maar hier geen winkels van de grote internationale ketens. Hier vindt je heel wat bijzondere uiteenlopende winkels en winkeltjes. Sowieso vind je hier ook al 18 rijksmonumenten. Kijk eens naar boven. Er zijn echt de meest mooie gevels te bewonderen. Vroeger denderde hier een tram door de straat! kan je je het voorstellen?
De Gierstraat is ook één van de Gouden Straatjes van Haarlem. Deze Gouden Straatjes zijn de leukste winkelstraten in de stad. Daar vertel ik elders op deze site veel meer over.
Een paar locaties wil ik toch ook hier vermelden. Deze zijn te leuk en/of lekker om niet te bekijken, zelfs wanneer je hier niet bent om te winkelen.
Helemaal aan het begin op nummer 3 vind je ‘Van der Pigge‘. Deze drogist zit hier al sinds 1849! Behalve dat het een mooi pand is, is het te herkennen aan een enorme gaper boven de deur. Loop er eens binnen, je waant je meteen in vroegere tijden. Het is prachtig.
Ongeveer halverwege de Gierstraat op nummer 40-44 vind je ‘Bikeplanet‘. Dit is niet zomaar een gewone fietsenwinkel. Hier verkopen ze de meest mooie en bijzondere fietsen die je ooit hebt gezien. Wanneer je inmiddels honger hebt gekregen dan zou je bij ‘Novecento‘ op nummer 66 naar binnen kunnen rennen, gaan zitten, een wijntje en de kaart vragen. Het is een Italiaans restaurant waar je de lekkerste pizza’s en pasta’s kan eten. Het allerfijnste aan het restaurant vind ik dat er een grote keuze is in vegetarische en VEGAN gerechten! Geen honger? ook goed, aan het eind van de straat, daar waar de straat verder gaat in de Grote Houtstraat vind je ‘Café ’t Kantoor‘ met altijd lekkere biertjes op de tap.
Wanneer je gelijk bij ’t Kantoor rechtsaf de Doelstraat inslaat, loop je recht de vijfhoek in.
Slenter heerlijk door de smalle straatjes met de bankjes, planten en bloembakken vol met prachtige bloemen. Zie op een zomerse dag de buurtbewoners lekker buiten op straat hun wijntje drinken met elkaar, terwijl de kinderen in een badje aan het spelen zijn. Geniet van de rust, er rijden bijna geen auto’s. Kijk naar de vaak prachtige huizen. Vergeet ook niet af en toe naar boven te kijken om de verschillende gevels te zien.
Wanneer je na het zien van deze foto’s nog niet in startblokken staat om naar Haarlem te komen dan weet ik het niet hoor.
De Vijfhoek, lekker eten
Uiteraard zijn er ook leuke plekjes te vinden waar je lekker kan borrelen of eten, voor lunch en/of avond. In de zomer hebben de meesten ook tafeltjes buiten staan, lekker in de schaduw.
Het grootste plein in de vijfhoek is de Botermarkt. Zoals het hoort aan een plein als dit, zijn hier veel horeca gelegenheden met grote terrassen te vinden. In de zomer is het echt niet nodig om naar Zandvoort te gaan, want hier op het terras zit je heerlijk in de zon. Gelukkig zijn er ook parasols genoeg mocht je in de schaduw willen zitten. Elke vrijdag is er een biologische markt.
De terrassen schikken wat in en er is een gezellige markt met de heerlijkste en vaak ook bijzondere producten.
Waarschijnlijk ken je naast allerlei andere biertjes ook ‘Jopenbier’. Goed nieuws! Jopenbier komt uit Haarlem, en wel van de brouwerij in de Jopenkerk. Uiteraard kan je hier heel veel verschillende soorten bier proeven, maar je kan hier ook lekker eten.
In de zomer is er een groot terras voor de deur maar binnen is er ook ruimte genoeg om lekker te kunnen zitten. Binnen zit je eigenlijk in de brouwerij en dat is natuurlijk hartstikke leuk.
Behalve de Jopenkerk, zijn er nog enkele andere restaurants aan dit plein te vinden.
Er is nog een plein te vinden in de Vijfhoek en dat is het Nieuwe Kerksplein, met daarop, het zal je verbazen, de Nieuwe Kerk. Dit is geen brouwerij maar een bijzondere en mooie kerk. Elders op mijn site kan je lezen over alle kerken in de stad.
Aan het plein zit restaurant ‘Aan ’t plein‘ met een heerlijk terras midden op het plein. Hier kan je terecht voor een drankje, lunch of diner. Je zit er naast de kerk en kijkt uit op de achter ingang van het prachtige Proveniershof. Je kan dit hofje van deze kant gewoon in en aan de andere kant er weer uit, dan sta je midden in de drukte van de Grote Houtstraat.
Je kan ook via de Korte Houtstraat (helemaal rechts van het Proveniershof) lopen om bij de Grote Houtstraat te komen. Daar vind je op de hoek restaurant ‘In ’t Goede Uur‘. Hier kan je kaasfondue eten in allerlei variaties. In de Korte Houtstraat vind je ook ‘Ti Bisou‘. Voor de lunch kan je hier terecht voor Bretonse specialiteiten zoals crêpes en galettes.
Zoals je ziet is er genoeg te beleven in de Vijfhoek. Dus wanneer je in Haarlem bent? Kom eens kijken, je krijgt er geen spijt van, dat verzeker ik je.
